Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 2017

Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι

Σύνθεση:Απόστολος Καλδάρας
Στίχοι:Απόστολος Καλδάρας
Ερμηνεία:Στέλλα Χασκήλ
Δίσκος:Δίσκος 78στρ
Κυκλοφορία:1947

Στίχοι

Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι
το σκοτάδι είναι βαθύ
κι όμως ένα παλληκάρι
δεν μπορεί να κοιμηθεί.

Άραγε τι περιμένει
όλη νύχτα ως το πρωί
στο στενό το παραθύρι
που φωτίζει με κερί.

Πόρτα κλείνει, πόρτα ανοίγει,
με βαρύ αναστεναγμό
ας μπορούσα να μαντέψω
της καρδιάς σου τον καημό.

Επανεκτελέσεις

1961. Καίτη Γκρέυ - Αντώνης Ρεπάνης - Απόστολος Καλδάρας, Δίσκος 45στρ

1965. Τζένη Βάνου, Δίσκος 45στρ

1967. Γιάννης Πουλόπουλος, Δίσκος 45στρ

1967. Γιώτα Λύδια, Η ΠΟΡΤΑ ΑΝΟΙΓΕΙ

1968. Μαίρη Δαλάκου, ΑΠΑΝΕΜΙΑ

1971. Γιώργος Νταλάρας, Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΚΑΛΔΑΡΑ

1973. Σωτηρία Μπέλλου, ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΜΠΕΛΛΟΥ

1975. Γιάννης Πουλόπουλος, 12 ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ

1979. Αγαπητός, GREEK POPULAR AND FOLK SONGS

1979. Νίκος Λέκκας, GREEK POPULAR AND FOLK SONGS

1980. Βασιλική Λαβίνα, ΡΙΖΕΣ

1989. Κώστας Παπαναστασίου, DER GRIECHE IN MIR

1999. Θέμος Λιονέτης, ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΑΪΚΑ 6

2000. Νένα Βενετσάνου, ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ

2000. Σοφία Νοητή, ΑΓΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

2000. Γιάννης Παπαδημητρακόπουλος, ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ

2000. Δημήτρης Σκαμάγκας, ΛΑΪΚΟ ΣΕΡΓΙΑΝΙ

2001. Χριστίνα Ανδρέου, Ο,ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΠΩ ΔΕΝ ΣΕ ΞΕΧΝΩ

2001. Χρυσούλα Χριστοπούλου, ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΣΤΟΥ ΘΩΜΑ 6: ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ

2002. Σταμάτης Κόκοτας, ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΠΩ

2004. Μάκης Καρτσιούκας, ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ ΣΤΑ ΔΥΟ ΣΤΕΝΑ

2005. Νάντια Καραγιάννη, ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΝΘΕΤΕΣ: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ

2005. Σάκης Κωτσάκης, ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ

Πληροφορίες

Όπως έχει πει ο ίδιος ο Απόστολος Καλδάρας σε συνέντευξη στον Παν. Κουνάδη[1]:
«Αυτό το τραγούδι το 'χα εμπνευστεί από μια μικρή ιστοριούλα. Τότε ήμουν στη Θεσσαλονίκη, με την πρώτη κυβέρνηση του Οκτώβρη του 1944. Μετά το Δεκέμβρη αρχίσαν οι πρώτες συλλήψεις των αριστερών, των κομμουνιστών, που τους πιάναν και τους κλείναν στο Γεντί Κουλέ. Εγώ τότε είχα ένα φίλο με τον οποίο συνεργαζόμαστε, στα διάφορα κουτούκια εκεί πέρα, ονόματι -καλή του ώρα κι αυτός πέθανε, Θεός σχωρέστον- τον Μίγκο. Τον Χρήστο τον Μίγκο. Αυτός καθόταν στην Ακρόπολη επάνω, κάτω από το Επταπύργιο -το Γεντί Κουλέ. Και μ' έπαιρνε ταχτικά να πάμε να πιούμε κανένα ουζάκι στη γριά, έτσι την έλεγε τη μάννα του. Πίναμε τα ουζάκια, τα λέγαμε. Διάφορα πράγματα για τη δουλειά από 'δώ, από 'κεί. Λοιπόν μια φορά έφυγα, θυμάμαι ήταν σούρουπο κι εκεί που φεύγαμε το βλέπω -δεν ξέρω έτσι κι άλλες φορές το 'βλεπα. Εκείνη τη φορά μου 'κανε εντύπωση πως ήταν σούρουπο, η βραδιά διαφορετική, ποιος ξέρει και βλέπω τη σιλουέτα του Επταπυργίου, των τειχών εκεί πέρα που ήταν οι φυλακές και μου 'κανε εντύπωση. Κοίτα, τώρα λέω, εκεί μέσα πίσω απ' τα τείχη αυτά είναι οι φυλακές. Και 'κεί μαζεύουν αυτούς τους ανθρώπους και τους κλείνουν φυλακή. Κι έτσι αυτή η εικόνα μου 'δωσε την έμπνευση να γράψω το τραγούδι αυτό. Το 'γραψα τότε στις αρχές του '45. Μετά τα Δεκεμβριανά, τότε που πιάναν τους αριστερούς θυμάμαι».

Και συνεχίζει:
«Έτσι έκατσα κι έγραψα το τραγούδι αυτό. Αλλά δεν το είχα γράψει όπως είναι στο δίσκο. Ήταν:

Νύχτωσε και στο Γεντί
το σκοτάδι είναι βαθύ,
κι όμως ένα παλληκάρι
δεν μπορεί να κοιμηθεί.

Άραγε τι περιμένει
όλη νύχτα ως το πρωΐ
στο στενό το παραθύρι,
που φωτίζει το κελλί.

Όχι "που φωτίζει με κερί". Αυτό δεν λέει τίποτα. Αλλά αναγκάστηκα για τη λογοκρισία να το βάλω έτσι. Ο τρίτος στίχος είναι:

Πόρτα ανοίγει, πόρτα κλείνει,
μα διπλό είναι το κλειδί.
Τι έχει κάνει και το 'ρίξαν
το παιδί στη φυλακή.

Και μετά τ' άλλαξα τελείως, διότι το 'χε κόψει η λογοκρισία και το 'βαλα έτσι όπως είναι σήμερα. Και έγινε επιτυχία πάλι και μ' αυτά τα λόγια.»


Η επανεκτέλεση με την Καίτη Γκρέυ ακούστηκε και στην ταινία του Απ. Τεγόπουλου «Περιφρόνα με γλυκιά μου» (1965).

Στην επανεκτέλεση της Δαλάκου αναφέρεται ως στιχουργός ο Σπύρος Περιστέρης. Δεν είναι σωστό.

Η Τζένη Βάνου δεν λέει το δεύτερο κουπλέ. Την ίδια χρονιά το τραγούδι μπήκε και στον προσωπικό της δίσκο «ΕΞΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΙΜΗ ΠΛΕΣΣΑ & ΕΞΙ ΛΑΪΚΑ».

Ο Πουλόπουλος επίσης δεν λέει το δεύτερο κουπλέ, και το τραγούδι υπάρχει και στον προσωπικό του δίσκο «ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ 1», που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά. Το 1975 ηχογράφησε εκ νέου το τραγούδι για τον δίσκο «12 ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ», όπου λέει ολόκληρο το τραγούδι, αλλά μετά το πρώτο κουπλέ λέει το τρίτο και αφήνει τελευταίο το δεύτερο.

Με τον ίδιο τρόπο (1ο - 3ο - 2ο κουπλέ) το λέει και η Νάντια Καραγιάννη.

Η ερμηνεία της Γιώτας Λύδια υπάρχει και σε δίσκο 45στρ του 1969.

Η Χριστοπούλου λέει το "αυθεντικό" 2ο κουπλέ και συνεχίζει (ως 4ο) με το "λογοκριμένο".

Στο τελευταίο κουπλέ, μόνο η Χασκήλ λέει "πόρτα κλείνει, πόρτα ανοίγει" και στο τέλος "της καρδιάς σου τον καημό". Όλοι οι άλλοι λένε "πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει" και "της καρδιάς του τον καημό". Και οι περισσότεροι, στο δεύτερο κουπλέ δεν λένε "όλη νύχτα ως το πρωί" αλλά "απ' το βράδυ ως το πρωί".

____________________________

[1] Σάκης Πάπιστας, «ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ 1940 - 1949», εκδ. ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, 2007

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου