Ντιρλαντά

Σύνθεση	:	παραδοσιακό
Στίχοι	:	παραδοσιακό
Ερμηνεία	:	Παντελής Γκινής και το τσούρμο του
Δίσκος	:	Δίσκος 45στρ
Κυκλοφορία	:	1965

Στίχοι

Βρε ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά και τέζα όλοι
βρε για να πάρουμε την Πόλη
ω ντιρλαντά ντιρλάνταντα.
Από την Πόλη τη Χαλή
την Ατσαΐνα την καλή.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά και τέζα πλάτες
βρε για ξανθές για μαυρομάτες
ω ντιρλαντά ντιρλάνταντα.

Θωρώ το 'γώ που δεν τραβά
η αδερφή του με τα μας
ω ντιρλαντά βρε λεβεντόνια
βρε και της Μπαρμπαριάς γλαρόνια.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
βρε ντιρλαντά βρε και βραδιάζει
βρε κι η κουβέρτα ανεστενάζει
βρε και ο μάγερας φωνάζει.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά και τέζα όλοι
βρε για να πάρομε την Πόλη
από την Πόλη τη Χαλή
την Ατσαΐνα την καλή.

Βρε τη Χαλή το Λιμιωνάρι
βρε τη Μαρία του Λισγάρη
και πάνω στ' άσπρο της ποδάρι,
θα πά' να δέσω παλαμάρι.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά κι ήρθεν ο κόμπος
βρε στο λαιμό τος των αρχόντω
ήρθεν ο κόμπος στο Κομπάλι
η Κατερίνα του Τσαγκάρη.
Βρε θα τη βάλω μες στην πλώρη
και θα της κάμω γιο και κόρη
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.

Ω ντιρλαντά βρε σεις λεβέντες
βρε θα σας κόψω 'γώ βιολέντες
βρε ολονώ 'πό ένα δύο
βρε και του Γιώργου δεν του δίνω.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντανταντα ντιρλανταντά
ε ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.

Επανεκτελέσεις

1965. Κώστας Κορινιώτης - Χορωδία, Δίσκος 45στρ

1969. Διονύσης Σαββόπουλος - Χορωδία, ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΟΥ ΤΡΕΛΟΥ

1970. Κώστας Κονιτόπουλος - Χορωδία, Δίσκος 45στρ

1970. Νίκος Ξυλούρης - Χορωδία, Δίσκος 45στρ

1970. Γιάννης Φλωρινιώτης, JOHN FLORINIOTIS

1970. Περικλής Χαρβάς - Χορωδία, Δίσκος 45στρ

1970. Τέρης Χρυσός - Χορωδία, ΤΕΡΗΣ ΧΡΥΣΟΣ 2

1971. Βάνα Βερούτη, ΕΝΑΣ ΜΥΘΟΣ

1971. Θανάσης Γκαϊφύλλιας - Χορωδία, ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΣΑΣ

1971. Μαρινέλλα - Χορωδία, ΜΑΡΙΝΕΛΛΑ

1971. Πέτρος Μήλας - Χορωδία, TASTE OF GREECE IN MUSIC

1971. Σπύρος Πολυκανδριώτης - Χορωδία, ΚΑΗΜΟΙ ΤΗΣ ΑΥΛΗΣ

1971. Τρίο Ατενέ, TRIO ATHÉNÉE

1972. Περικλής Ασωνίτης - Χορωδία, Δίσκος 45στρ

1972. Τάκης Βούης - Χορωδία, DIRLADA

1972. Βασίλης Παπακωνσταντίνου - Χορωδία, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΩΡΑ

1972. Παντελής Τιτάκης - Χορωδία, ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΕΛΛΑΔΑ

1972. Trio Belcanto, NOW

1973. Γιώργος Ευαγόρας - Χορωδία, A GRECIAN EVENING WITH GEORGE EVAGORAS

1976. Αλέκος Χάλας - Χορωδία, ΝΤΙΡΙΝΤΑΧΤΑΡ ΝΤΙΡ ΝΤΙΡΙΝΤΑΧΤΑΡ

1977. Θόδωρος Τσανακαλιώτης - Χορωδία, THE SOUND OF GREECE: SUPER HITS AND SYRTAKI

1980. Γιάννης Κούρος - Χορωδία, DANCING AND SINGING SYRTAKI IN GREECE

Πληροφορίες

Οι επανεκτελέσεις του Σαββόπουλου, του Χρυσού, του Πολυκανδριώτη και του Παπακωνσταντίνου κυκλοφόρησαν και σε δίσκους 45στρ, με μικρή διαφορά από την κυκλοφορία των μεγάλων δίσκων. Του Ξυλούρη κυκλοφόρησε και σε δίσκο 45στρ EP.

Γενικά, στις εκτελέσεις του τραγουδιού δεν αναφέρεται η χορωδία. Την έχω προσθέσει εγώ, εφ' όσον πρόκειται για νησιώτικο (καλυμνιώτικο) τσιμάρισμα^[1] όπου η χορωδία είναι απαραίτητη. Από την άλλη, σε πολλές επανεκτελέσεις, όπως συμβαίνει συνήθως στα παραδοσιακά τραγούδια, αναφέρονται διάφοροι ως δημιουργοί, επειδή διασκεύασαν τη μουσική, ή προσάρμοσαν τους στίχους, με απώτερο σκοπό ίσως τα πνευματικά δικαιώματα.

Μια τέτοια υπόθεση που έμεινε στην Ιστορία είναι η διαμάχη μεταξύ του Παντελή Γκινή και του Διονύση Σαββόπουλου, με τον πρώτο να καταφεύγει στα δικαστήρια για να του αναγνωριστούν τα πνευματικά δικαιώματα. Εκεί ο Σαββόπουλος αθωώθηκε καθώς το δικαστήριο δέχθηκε αφ' ενός μεν την έκθεση της Ακαδημίας Αθηνών που χαρακτήριζε το τραγούδι ως "παλαιόν και δημώδες, που άδεται υπό των σπογγαλιέων έκπαλαι μέχρι και σήμερον...", αφ' ετέρου δε τη μαρτυρία του Γιάννη Παπαϊωάννου, που κατέθεσε ότι γνώριζε το τραγούδι από τα εφηβικά του χρόνια (γύρω στο 1930), που δούλευε στις ψαρόβαρκες του Πειραιά.^[2]

Αφού δικαιώθηκε όμως ο Σαββόπουλος, γιατί στις επόμενες επανεκδόσεις του δίσκου το τραγούδι αναφέρεται ως "Σύνθεσις Π. Γκίνη, ή δημώδες"; Ο ίδιος λέει ότι "ξανάγινε δίκη, όπου κατέφθασε σχεδόν η μισή Κάλυμνος μαζί με τον Καπετάν Γκίνη για να βεβαιώσουν ότι το τραγούδι ήταν δικό του". Στη συνέχεια δε, ο δικηγόρος του Γκινή πρότεινε στον Σαββόπουλο εξωδικαστικό συμβιβασμό, ώστε να αναφέρεται ο Γκινής και να μοιράζονται τα δικαιώματα, αλλά ο Σαββόπουλος δε δέχθηκε. Τελικά το δικαστήριο αποφάσισε ότι το τραγούδι είναι αποκλειστικά του Γκινή.^[3]

(Όταν λέει ο Σαββόπουλος "ξανάγινε δίκη", μάλλον εννοεί την έφεση. Δεν μπορεί να έγινε καινούργια δίκη αφού υπήρχε δεδικασμένο. Από την άλλη, νομίζω ότι η προσφυγή δεν ήταν προσωπικά κατά του Σαββόπουλου. Ο Γκινής απλά ήθελε ένα "χαρτί" που να αποδεικνύει την κυριότητά του, ώστε να πάρει τα δικαιώματα απ' όλες τις επανεκτελέσεις, εντός και εκτός Ελλάδας. Λέω εγώ τώρα...).

Και δύο από τις επανεκτελέσεις, ενδεικτικά για τις μικροδοαφορές που έχουν:

Διονύσης Σαββόπουλος

Ρε ντιρλαντά ντιρλανταντά
ρε ντιρλαντά και τέζα όλοι
και πώς θα πάρουμε την Πόλη
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.
Από την Πόλη την καλή
ήρθε μια σκούνα με πανί.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.
ω ντιρλαντά και δεν τελειώνει
βρε ντιρλαντά με ζαχαρώνει
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
να το χαρώ που με κοιτά.

Ω ντιρλαντά βρε λεβεντόνια
ρε και της Μπαρμπαριάς γλαρόνια
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.
Ω ντιρλαντά βρε και βραδιάζει
βρε κι η κουβέρτα ανεστενάζει
βρε και ο μάγερας φωνάζει
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.

Βρε ντιρλαντά και τέζα όλοι
και πώς θα πάρουμε την Πόλη.
Από την Πόλη την καλή
ήρθε μια σκούνα με πανί.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
αχ η Μαρία του Μηνά.
Επάνω στ' άσπρο της ποδάρι,
θα πάω να δέσω παλαμάρι.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά θα δέσω κόμπο
βρε στο λαιμό τους των αρχόντων
μα πέφτει ο κόμπος στο Κομπάλι
στην Κατερίνα του Τσαγκάρη.
Βρε θα τη βάλω μες στην πλώρη
και θα της κάνω γιο και κόρη.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά και σεις λεβέντες
βρε θα σας δώσω εγώ βιολέτες.
Θα δώσω σ' όλους από δύο
βρε και του Γιώργη δεν του δίνω.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντανταντά ντιρλανταντά.

Μαρινέλλα

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά και τέζα όλοι
ε για να πάρουμε την Πόλη
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.

Από την Πόλη τη Χαλή
της Ατσαΐνα την καλή.
Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.
ω ντιρλαντά και τέζα πλάτες
ε για ξανθές για μαυρομάτες
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
χαρώ το 'γώ που τις τραβά.

Η αδερφή του μετά μας
ω ντιρλαντά βρε λεβεντόνια
βρε και της Μπαρμπαριάς γλαρόνια
βρε ντιρλαντά βρε και βραδιάζει
βρε κι η κουβέρτα ανεστενάζει
βρε και ο μάγερας φωνάζει
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.

Ω ντιρλαντά και τέζα όλοι
ε για να πάρουμε την Πόλη.
Από την Πόλη τη Χαλή
την Ατσαΐνα την καλή.
βρε τη Χαλή το Λιμιωνάρι
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
βρε τη Μαρία του Λισγάρη.

Κι επάνω στ' άσπρο της ποδάρι,
θα πά' να δέσω παλαμάρι.
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά κι ήρθεν ο κόμπος
βρε στο λαιμό τος των αρχόντω.
Ήρθεν ο κόμπος στο Κομπάλι,
την Κατερίνα του Τσαγκάρη.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντανταντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά βρε σεις λεβέντες
βρε θα σας κόψω εγώ βιολέντες.
Βρε ολονών 'πό ένα δύο
βρε και του Γιώργη δεν του δίνω.

Ω ντιρλαντά ντιρλανταντά
βρε ντιρλαντά ντιρλανταντά
ω ντιρλαντά ντιρλανταντά.

____________________________

[1] τσιμάρω στην κυριολεξία σημαίνει δένω κάτι για να το ρυμουλκήσω. Το τσιμάρισμα στα τραγούδια σημαίνει ότι ο πρώτος του χορού λέει τον στίχο του τραγουδιού ("ω ντιρλαντά και τέζα όλοι") και ο υπόλοιπος χορός απαντά με μια φράση στον ίδιο ρυθμό και μελωδία ("ντάρλα ντιρλανταντά)". Άλλο τραγούδι με τσιμάρισμα είναι το επίσης καλυμνιώτικο «Αγάντα γιαλέσα», που το έχει ηχογραφήσει κι αυτό ο Γκινής. Κυκλοφόρησε στο ίδιο δισκάκι με το Ντιρλαντά.

[2] βλ. news247.gr: «Είναι κλεμμένο το "Ντιρλαντά";»

[3] όπ. παρ.