Οι Κατελάνοι

Σύνθεση	:	Γιάννης Μαρκόπουλος
Στίχοι	:	Πάνος Θεοδωρίδης
Ερμηνεία	:	Γιώργος Νταλάρας - Χορωδία
Δίσκος	:	ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Κυκλοφορία	:	1979

Στίχοι

Στην εκκλησιά κι απ' έξω στης Ρεντίνας το κανάλι
με πιάσανε αμέτρητοι φαντάροι Κατελάνοι.
Δέντρο ψηλό διαλέξαν και μου κρέμασαν τη γλώσσα
στήσαν φωτιά κι ολόγυρα στη ζεστασιά ξαπλώσαν.

Άγιε Μηνά, το άγιο σου το λείψανο ας με σκέπει
σου τάζω εγώ σαράντα οκάδες βλάχικο κασέρι,
για τους φτωχούς, το γούμενο και την κερα-Τασία,
που κατοικούν την άγια τιμημένη σου εκκλησία.

– Πού ο Μηνάς και πού οι μαύροι φίλοι μου χαθήκαν;
– Είδαν στρατό, μαζέψαν τις γυναίκες και κρυφτήκαν.
– Άιντε παιδιά κι αν λείψω τώρα φόβος μη σας πιάνει
κάντε καρδιά, δε θα 'ναι πάντα 'δώ οι Κατελάνοι.

Πληροφορίες

Σχετικά με το ποίημα, μεταφέρω αποσπάσματα από ανάρτηση του "sarant", μέλος στο φόρουμ λεξικολογίας, ο οποίος με τη σειρά του αναφέρει πληροφορίες όπως του τις έδωσε ο ίδιος ο στιχουργός:

«Το ποίημα γράφτηκε το 1970. Το έδωσα στον Μαρκόπουλο το 1977 και υπήρξαν διαφοροποιήσεις, όχι από μένα. Το "αυθεντικό" είχε πρώτο στίχο "Στον Περλεπέ κι απέξω στης Ρεντίνας το κανάλι", ενώ ο δεύτερος της τρίτης στροφής ήταν "πρώτη φορά που χάνω το νυχτέρι τους στ' αμπέλια".

»Ο Περλεπές είναι τοπωνύμιο μεταξύ Ρεντίνας και Βρασνών, βόρεια από τα Μακεδονικά Τέμπη.

»Η Ρεντίνα είναι μεσαιωνική πόλη στην ανατολική πλευρά της Βόλβης, κοντά στην αρχαία Αρέθουσα και στον τάφο του Ευριπίδη, στην είσοδο του ομώνυμου στενού, που ο Χρυσοχόου πρώτος ανέφερε ως "Μακεδονικά Τέμπη".

»Οι Κατελάνοι είναι η Καταλανική Εταιρεία, που έδρασε στην Μικρά Ασία και στην κάτω Βαλκανική στις αρχές του 14ου αιώνα. Την κάλεσε ο Ανδρόνικος ο Γέρων, δεν τους πλήρωσε κι αυτοί ξεκίνησαν από την Κωνσταντινούπολη και έφυγαν προς την Θράκη και την Μακεδονία, καταστρέφοντας τα πάντα. Τέλος εγκαταστάθηκαν στην Αττική και στη Βοιωτία επί 70 περίπου χρόνια.

»Τα υπόλοιπα, κερα-Τασιά, ηγούμενος, κλπ είναι ευρήματα. Το "βλάχικο κασέρι" όμως όχι: στα στενά της Ρεντίνας είχαν εγκατασταθεί σκλαβήνοι Ρυγχίνοι, που σε ένα αχρονολόγητο χρονικό της Λαύρας μνημονεύονται ως "Βλαχορηχίνοι". Αυτού του εγγράφου ανάμνηση είναι το "βλάχικο κασέρι".»