Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2018

Το φεγγαράκι

(Χάρτινο το φεγγαράκι)

Σύνθεση:Μάνος Χατζιδάκις
Στίχοι:Νίκος Αμοργιανός
Ερμηνεία:Νάνα Μούσχουρη
Δίσκος:ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΑΚΙ
Κυκλοφορία:1958

Στίχοι

Θα φέρει η θάλασσα πουλιά
κι άστρα χρυσά τ' αγέρι
να σου χαϊδεύουν τα μαλλιά,
να σου φιλούν το χέρι.

Χάρτινο το φεγγαράκι,
ψεύτικη η ακρογιαλιά,
αν με πίστευες λιγάκι
θα 'σαν όλα αληθινά.

Δίχως τη δική σου αγάπη
γρήγορα περνά ο καιρός.
Δίχως τη δική σου αγάπη
είν' ο κόσμος πιο μικρός.

Επανεκτελέσεις

1963. Νάνα Μούσχουρη, MES PLUS BELLES CHANSONS GRECQUES

1966. Καίτη & Διονύσης Αποστολάτος, ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ

1968. Νάνα Μούσχουρη, GRIECHISCHE GITARREN MIT NANA MOUSKOURI

1969. Αρλέτα, 12+1 ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ

1969. Πόπη Αστεριάδη, ΝΕΟ ΚΥΜΑ: ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ

1975. Νάνα Μούσχουρη, TOI QUI T'EN VAS

1980. Παναγιώτης Ζαχαρόπουλος, Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΑ

1981. Ζανέτ Καπούγια, ΖΑΝΕΤ

1983. Λένα Πλάτωνος, ΤΟ '62 ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ

1985. Νάνα Μούσχουρη, Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ

1986. Ηλίας Λιούγκος, Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΣΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ

1987. Ελευθερία Αρβανιτάκη - Λίτσα Διαμάντη - Αλέκος Κιτσάκης - Δήμητρα Γαλάνη - Γιώργος Νταλάρας - Νίκος Παπάζογλου - Ελένη Λεγάκη - Διονύσης Σαββόπουλος - Βαγγέλης Κονιτόπουλος, ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

1995. Αναστασία, ΟΝΕΙΡΟ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ

1996. Αλέξια, IN A JAZZ MOOD

1998. Νένα Βενετσάνου, Η ΝΕΝΑ ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ

1999. Φραντζέσκα Ιακωβίδου, Ο,ΤΙ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΑ

2000. Γιώργος Μούτσιος, ΣΠΑΝΙΕΣ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ

2002. Σαββίνα Γιαννάτου, ΠΑΩ ΝΑ ΠΩ ΣΤΟ ΣΥΝΝΕΦΟ

1984. Βικτώρια Ταγκούλη, TRANSFORMATIONS

2004. Μελίνα Μερκούρη, ΜΕΛΙΝΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ

2009. Μάριος Φραγκούλης, Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Πληροφορίες

Τραγούδι από το θεατρικό έργο «Λεωφορείον Ο Πόθος», του Τennessee Williams, που ανέβηκε στο θέατρο «ΑΛΙΚΗ» από τον θίασο του Καρόλου Κουν. Η μετάφραση του έργου ήταν των Μ. Βολονάκη - Γερ. Σταύρου, ενώ τους ελληνικούς στίχους στο τραγούδι έγραψε ο Γκάτσος (πρωτότυπος τίτλος «It was only a paper moon», των Harold Arlen/Billy Rose). Στην ελληνική μεταφορά τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά είχε η Μελίνα Μερκούρη, που ερμήνευε και το τραγούδι, με διαφορετικούς, εν μέρει, στίχους:

Χάρτινο το φεγγαράκι,
ψεύτικη η ακρογιαλιά,
αν με πίστευες λιγάκι
όνειρο δεν θα 'ταν πια.

Δίχως τη δική σου αγάπη
γρήγορα περνά ο καιρός.
Δίχως τη δική σου αγάπη
είν' ο κόσμος πιο πικρός.

Χάρτινο το φεγγαράκι,
και σαν όνειρο περνά,
αν με πίστευες λιγάκι
θα 'ταν όλα αληθινά.

Αυτή η απόδοση υπάρχει στον δίσκο του 1989 «ΜΕΛΙΝΑ», όπου το τραγούδι ακούγεται αποσπασματικά ανάμεσα στην πρόζα μεταξύ των ηθοποιών Βασίλη Διαμαντόπουλου και Τόνιας Καράλη.

Σχόλιο του Χατζιδάκι για το τραγούδι[1]: "Σε μετάφραση του Γκάτσου είχε ανέβει το 1948 και το «Λεωφορείον Ο Πόθος», όπου πάλι είχα γράψει τη μουσική. Τω καιρώ εκείνω εγώ ήμουν είκοσιτριών ετών και ο Γκάτσος τριαντατεσσάρων. Απ' το «Λεωφορείον Ο Πόθος» είναι και το τραγούδι «Χάρτινο το φεγγαράκι». Εκείνο τον καιρό δεν φανταζόμασταν ότι θα μπορούσε ποτέ ο κόσμος να τραγουδάει: Χάρτινο το φεγγαράκι - ψεύτικη η ακρογιαλιά. Ήταν η εποχή που όλοι τραγουδούσαν: Να το πάρεις το κορίτσι - μην το παιδεύεις! Η αποθέωση του μικροαστισμού. Τα δικά μας τα τραγούδια τα τραγουδούσαν οι φίλοι μας μόνο..."

Η επανεκτέλεση του 1975 με τη Νάνα Μούσχουρη υπάρχει και στη συλλογή του 2003 «ΜΙΑ ΦΩΝΗ», αλλά εκεί έχουν αφαιρέσει την εισαγωγή που λέει η Μούσχουρη σε πρόζα, μειώνοντας την ολική διάρκεια κατά 13″ περίπου.

Η επανεκτέλεση της Μερκούρη στον δίσκο του 2004 είναι ηχογράφηση του 1963, από αφιέρωμα της γαλλικής τηλεόρασης στον Μάνο Χατζιδάκι. Αυτό κάπου το διάβασα, αλλά δε θυμάμαι πού.

____________________________

[1] Από την επίσημη ιστοσελίδα του Χατζιδάκι, που όμως δεν υφίσταται πλέον. Φαίνεται, οι κληρονόμοι του θεώρησαν ότι δεν έχουν καμιά αξία οι πληροφορίες που ήταν καταγεγραμμένες εκεί και τις αντικατέστησαν με ένα θλιβερό "ευχολόγιο" για τον Χατζιδάκι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου